تاریخچه مس و پرداز
مس و پرداز یک هنر نوظهور و جدید در ایران است
مس و پرداز از پیشینه و تاریخچه دور و درازی برخوردار نیست . مس و پرداز در واقع هنر نوظهور و جدیدی است که در اصفهان رشد و نمو کرده است .
گاه صحبت از صنایع دستی به میان می آید ، نگاه عموم به هنرهایی معطوف میشود که به زمان های گذشته بر می گردد . اما هنر های نوین با نوآوری و خلق آثاری مدرن و گاه ترکیبی از صنایع دستی قدیم و جدید زاده شده اند که کمتر با آنها آشنا هستیم . نو آوری ، ابزار آلات جدید ، تکنولوژی و نیازهای جدید بشری ، آثاری را بدست هنرمندان خلق می کند که در نوع خود بدیع و قابل تحسین است که مس و پرداز از آن دسته است .
صنایع دستی نوین که در طی گذشت زمان و قرن های آتی بسیار ارزشمند خواهند بود. همانطور که اکنون به هنرهای قرن های گذشته عشق می ورزیم و احترام می گذاریم ، باید به هنرهای نوین توجه نمود تا پربارتر و کامل شوند.
هنر مس و پردازبه نوعی هنر میناکاری روی مس به شمار می رود .
نقاشی روی مس چیست؟
نام دیگر هنر مس و پرداز نقاشی روی مس است. این هنر که نوعی نقاشی روی ظروف مسی است از میناکاری الهام گرفته و می توان آن را زیرمجموعه هنر میناکاری روی مس به شمار آورد. علت نام گذاری آن این است که پرداز روی مس را میتوان تلفیقی از هنر میناکاری با مس پرداخت شده در نظر گرفت.
کیفیت ظروف مسی
ظروف مسی که برای تولید محصولات مس و پرداز استفاده می شود باید مقاومت و ضخامت نسبتا بالایی داشته باشد. البته در مراحل تولید این محصولات نیز به منظور جلوگیری از اکسید و سیاه شدن رنگ مس و افزایش مقاومت محصولات مس و پرداز، سطوح آن ها با روکش پلی استر می پوشانند.
مقایسه ی تاریخچه ی میناکاری با تاریخچه مس و پرداز
سابقه‌ی هنر میناکاری، میناگری یا میناسازی به حدود پنج هزار سال پیش باز می گردد. این هنر که امروزه بیشتر بر روی مس انجام میشود به گونه ای مادر هنر مس و پرداز محسوب می شود. هنر مس و پرداز یک هنر نوظهور است که از میناکاری الهام گرفته و بخاطر تنوع و تضاد رنگی به کار رفته به میزان قابل توجهی مورد استقبال مشتریان عزیز قرار گرفته است.
سابقه هنر میناکاری یا میناسازی به حدود پنج هزار سال پیش باز می گردد .
مراحل تولید مس و پرداز
1) تولید ظروف مسی یا خمکاری : در این مرحله استاد مسگر باید ظروف مسی را مطابق با سفارشی که دریافت کرده است بسازد و در اختیار هنرمندان مس و پرداز قرار دهد.
2) در این مرحله ظروف را لعاب داده و در کوره قرار می دهند. دمای کوره حدود 700 درجه سانتی گراد می باشد. این مرحله را ممکن است 3 یا 4 بار تکرار کنند تا به نتیجه ی مطلوب و دلخواهی که باید، برسند. منظور از نتیجه ی مطلوب این است که سطح ظروف کاملا صاف و صیقلی و یکدست شود.
3) مرحله ی سوم مرحله ی لذت بخش و دلنشین نقاشی روی ظروف آماده شده است. اینجاست که هنرمند مس و پرداز کار ظروف مسی را شکار کرده و نقش های زیبا و جذاب را استادانه روی آن ها به یادگار می گذارد.
4) مرحله ی جذاب بعدی رنگ آمیزی نقوشی است که در مرحله ی قبلی کشیده شدند. این مرحله از مرحله ی قبلی هم دلچسب تر و شیرین تر است.
5) حالا باید کاری کرد این نقش و رنگ های زیبا ثابت شوند و روی ظروف برای همیشه خودنمایی کنند. به این منظور ظروف مسی نقاشی شده را در کوره قرار داده و در دمای 400 الی 500 درجه سانتی گراد حرارت می دهند.
6) در آخر با لعاب و پلی استر سطح ظرف را پوشش می دهند و مجددا در کوره قرار می دهند. این عملیات نهایی به منظور حفظ نقوش روی ظرف از آسیب هایی مانند ضربه می باشد و در عین حال نقش روی ظرف را درخشان تر و زیباتر می کند.
تفاوت مس و پرداز با میناکاری
اولین تفاوت این دو هنر در مراحل آماده سازی ظروف مسی است. در میناکاری پیش از نقاشی ظروف را لعاب می دهند اما در مس و پرداز این کار را نمی کنند. بلکه پس از کوره دهی ظروف نقاشی ها روی بدنه ی مسی آن ها نقش می بندند.
در میناکاری پیش از نقاشی ظروف را لعاب می دهند اما در مس و پرداز پس از نقاشی ظروف را در کوره قرار می دهند.
دوم اینکه مس و پرداز دقت بیشتری می خواهد و علت آن این است که : مراحلی مانند سوهان کاری و پرداخت از مراحل کار حذف شده اند. دقت و تمرکز هنرمند باید جبران مراحل حذف شده را بکند تا نقش و رنگ روی ظروف دقیق و منظم باشند.
تفاوت دیگر در رنگ بندی ها و نقش های روی ظروف می باشد. طراحی روی مس در مس و پرداز درشت تر، با خطوط و دوایر کمتر است و در عین حال برجسته تر و آشکارتر می باشد. در رنگ بندی ظروف میناکاری بیشتر از رنگ آبی استفاده می شود و تضاد رنگی در آن ها به چشم نمی خورد. همانطور که می دانید و از نام آن هم پیداست مینا اشاره به آبی آسمانی دارد و به همین دلیل این نام را بر روی این هنر گذاشته اند. در صورتی که در مس و پرداز تضاد رنگی بیشتر به چشم می خورد و این مساله و تنوع ایجاد شده نیاز مشتری ها با سلایق مختلف را بیشتر پوشش می دهد.
